Είσοδος Συνδρομητών
Όνομα χρήστη
Κωδικός πρόσβασης
 
Προηγούμενα Τεύχη
ΚΔΕΟΔ
 
Τεύχος 3/2008
Εκτύπωση

Απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας σχετικά με την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς

 

Το Συµβούλιο των Υπουργών Ενέργειας µε απόφαση του στις 10.10.2008 προχώρησε σε ρύθµιση σηµαντικών ζητηµάτων σχετικά µε τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, τα οποία παρέµεναν σε εκκρεµότητα µετά την προηγούµενη απόφαση του Συµβουλίου στις 06.06.2008. Τα κύρια θέµατα που απασχόλησαν τους Υπουργούς Ενέργειας αφορούσαν σε ζητήµατα ανταγωνισµού και, συγκεκριµένα, της αποτροπής κυριαρχίας της ευρωπαϊκής αγοράς από ενεργειακούς γίγαντες.

Σύµφωνα µε την απόφαση της 06.06.2008 του Συµβουλίου επιτράπηκε σε µεγάλες εταιρίες ενέργειας (πρώην κρατικές µονοπωλιακές εταιρίες) να διατηρήσουν τον έλεγχο της παραγωγής και της µεταφοράς και διανοµής ενέργειας υπό την προϋπόθεση ότι υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο από τις εθνικές ρυθµιστικές αρχές ενέργειας. Η ως άνω απόφαση αποτελεί προϊόν συµβιβασµού µεταξύ των αρχικών σχεδίων της Επιτροπής για πλήρη ιδιοκτησιακό διαχωρισµό (ownership unbundling) στο χώρο της ενέργειας και της θέσης, που υποστηρίχθηκε από 8 κράτη µέλη µε προεξάρχοντα τη Γαλλία και τη Γερµανία.

Ωστόσο, κατά την απόφαση του Συµβουλίου της 10.10.2008 και κατόπιν πίεσης κρατών, που έχουν στο µεταξύ προχωρήσει σε πλήρη απελευθέρωση των ενεργειακών τους αγορών, όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Πολωνία, ρυθµίστηκε ειδικό ιδιοκτησιακό καθεστώς για τα δίκτυα διανοµής των παραπάνω χωρών. Συγκεκριµένα, αποφασίστηκε ότι εταιρίες, οι οποίες προέρχονται από κράτη µέλη, που δεν έχουν έως σήµερα εφαρµόσει το µοντέλο του ιδιοκτησιακού διαχωρισµού δε θα µπορούν να εξαγοράζουν τις εταιρίες µεταφοράς ενέργειας σε χώρες, που διαθέτουν πλήρως απελευθερωµένες ενεργειακές αγορές. Πρόκειται, ουσιαστικά, για µία ρήτρα αµοιβαιότητας, η οποία φέρει σε σηµαντικό βαθµό τη λογική της ρήτρας Gazprom.

Η ρήτρα Gazprom, όπως προσδιορίστηκε κατά την απόφαση του Συµβουλίου της 06.06.2008, καθιερώνει, ουσιαστικά, ένα ευρωπαϊκό βέτο. Συγκεκριµένα, δεν επιτρέπονται εξωκοινοτικές επενδύσεις στον τοµέα της ενέργειας προερχόµενες από χώρες των οποίων το νοµικό καθεστώς δεν εξασφαλίζει ισότιµη πρόσβαση για τις κοινοτικές εταιρίες στην εσωτερική τους ενεργειακή αγορά. Προκειµένου να επιτραπεί σε τρίτες χώρες να αποκτούν ή να συµµετέχουν στη διαχείριση δικτύων µεταφοράς ενέργειας θα πρέπει να αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός νοµικού πλαισίου αντίστοιχου µε το κοινοτικό, το οποίο θα επιτρέπει σε ευρωπαϊκές εταιρίες να απολαµβάνουν την ίδια ασφάλεια δικαίου και ελευθερία πρόσβασης, που διαθέτουν στις εθνικές τους ενεργειακές αγορές.

Ωστόσο, η ρήτρα Gazprom σύμφωνα με την απόφαση των Υπουργών της 10.10.2008 έχασε τον αρχικό χαρακτήρα της ως ρήτρα αµοιβαιότητας (reciprocity clause). Πλέον, προς απογοήτευση των Βαλτικών Χωρών και της Πολωνίας, µία ανάλογη ρήτρα θα αποτελεί αντικείµενο επιµέρους διακρατικής πολιτικής συµφωνίας στον τοµέα των επενδύσεων. Η ουσιαστική αποδυνάµωση της ρήτρας Gazprom, η οποία στόχευε, ακριβώς, στη διασφάλιση της ευρωπαϊκής ενεργειακής επάρκειας σε σχέση µε το ρωσικό κολοσσό φυσικού αερίου, προήλθε ύστερα από πιέσεις της Γερµανίας. Η γερµανική ενεργειακή αγορά τροφοδοτείται κατά 40% περίπου µε φυσικό αέριο ρωσικής προέλευσης. Συνεπώς, η καθιέρωση µίας ρήτρας αµοιβαιότητας αποκλειστικά κατόπιν διµερούς συµφωνίας στόχευε στο να µη διαταράξει τις σχέσεις της Γερµανίας µε τον κύριο ενεργειακό της προµηθευτή.

Τέλος, µε την απόφαση της 10.10.2008 το Συµβούλιο ρύθµισε το σηµαντικό ζήτηµα του συστήµατος ψηφοφορίας εντός του Ευρωπαϊκού Οργανισµού για τη Συνεργασία των Ρυθµιστών Ενέργειας (Agency for the Cooperation of Energy Regulators - ACER), o οποίος επιβλέπει τη λειτουργία των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας. Οι αποφάσεις στα πλαίσια του παραπάνω οργάνου θα λαµβάνονται µε πλειοψηφία των συµµετεχόντων κρατών µελών, ενώ το δικαίωµα ψήφου θα είναι για όλους οµοιόµορφο και ισότιµο. Και αυτό παρά τις έντονες αντιρρήσεις της Γερµανίας σχετικά µε το ότι µεγαλύτερες χώρες µε πιο αναπτυγµένα ενεργειακά δίκτυα θα πρέπει να έχουν και αυξηµένη συµµετοχή κατά τη λήψη αποφάσεων.

Η απόφαση του Συµβουλίου Υπουργών Ενέργειας θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο, ένα έργο αρκετά δύσκολο, δεδοµένης της θέσης του σώµατος υπέρ του πλήρους ιδιοκτησιακού διαχωρισµού στον τοµέα της ηλεκτρικής ενέργειας κατά την ψηφοφορία της 19.06.2008.
http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/fr/trans/103277.pdf
http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?referen=IP/08/1484&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en 

http://www.eu2008.fr/PFUE/lang/en/accueil/PFUE-10_2008/PFUE-10.10.2008/pid/14628

 
© 2008 Μο.Πα.Δι.Σ   |   Σημαντική ανακοίνωση νομικού περιεχομένου   |   Powered by Softways S.A.