Ερμηνευτική ανακοίνωση της Επιτροπής των ΕΚ σχετικά με την σύσταση Συμπράξεων Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα θεσμικού τύπου

Οι ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου, γνωστές ως Institutionalized Public-Private Partnerships (IPPP) είναι επιχειρήσεις μικτής οικονομίας, οι οποίες ανήκουν από κοινού σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και ιδρύονται συνήθως με σκοπό την παροχή υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος, ιδίως σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η εισφορά κεφαλαίων και τεχνογνωσίας από ιδιώτες επενδυτές σε δημόσιες επιχειρήσεις είναι το βασικό κίνητρο για τους δημόσιους φορείς για να προβούν σε σύσταση ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου. Οι επενδύσεις αυτής της μορφής είναι σήμερα εξαιρετικής σημασίας, δεδομένου ότι σε όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπιστώνεται ουσιώδης έλλειψη επενδύσεων σε δημόσιες υποδομές και στην παροχή υπηρεσιών γενικού συμφέροντος. Ωστόσο, για την πλήρη αξιοποίηση του «εργαλείου» των ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου είναι απαραίτητη η επιλογή του ιδιώτη εταίρου μέσω μίας δίκαιης και διαφανούς διαδικασίας, η οποία παράλληλα διασφαλίζει ότι δεν θα διαταραχθούν οι συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ του επιλεγέντος ιδιώτη εταίρου και των ανταγωνιστών του που δραστηριοποιούνται στους ίδιους επιχειρηματικούς τομείς.

Τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για τις Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα μέσω της πράσινης βίβλου για τις ΣΔΙΤ που εξέδωσε η Επιτροπή των ΕΚ το 2004, κατέδειξαν ότι υπάρχει νομοθετικό κενό και ανασφάλεια δικαίου όσον αφορά τους εφαρμοστέους κανόνες κατά την ίδρυση ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου. Με στόχο την αποσαφήνιση του σχετικού νομικού πλαισίου, η Επιτροπή εξέδωσε την ερμηνευτική ανακοίνωση σχετικά με την σύσταση ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου, μέσω της οποίας παρέχει οδηγίες προς τους φορείς του Δημοσίου που ενδιαφέρονται να συστήσουν τέτοιες επιχειρήσεις.

Η ερμηνευτική ανακοίνωση βασίζεται στην απόφαση του Δικαστηρίου των ΕΚ στην υπόθεση (C-26/03 Stadt Halle), σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται η χρήση διαφανών και διαγωνιστικών διαδικασιών κατά την ανάθεση ή παραχώρηση συμβάσεων έργων ή/και υπηρεσιών σε επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκουν από κοινού στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Οι οδηγίες της Επιτροπής διευκρινίζουν ποιοι κανόνες εφαρμόζονται κατά την ίδρυση μίας ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου. Κατά τον τρόπο αυτό επιδιώκεται η δημιουργία ασφάλειας δικαίου τόσο για τους φορείς του δημοσίου όσο και για τους οικονομικούς φορείς του ιδιωτικού τομέα που ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε αυτού του είδους τις «μικτές» επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας που θα αναλάβει μία ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου (δημόσια σύμβαση ή παραχώρηση έργων ή/και υπηρεσιών), εφαρμόζονται αντίστοιχα κατά την διαδικασία επιλογής του ιδιώτη εταίρου είτε οι κανόνες της κοινοτικής οδηγίας 2004/18/ΕΚ είτε οι γενικές αρχές της Συνθήκης περί ιδρύσεως των ΕΚ. Σύμφωνα με την άποψη της Επιτροπής, για την ικανοποίηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το κοινοτικού δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων αρκεί η διενέργεια διαγωνισμού κατά την ίδρυση της ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου, κατά την επιλογή δηλαδή του ιδιώτη εταίρου και δεν απαιτείται δεύτερος διαγωνισμός για την εν συνεχεία ανάθεση ή παραχώρηση υπηρεσιών ή/και έργων στην ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου που συστήθηκε μέσω μίας διαγωνιστικής διαδικασίας σύμφωνα με τους κοινοτικούς κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων.

Επιπλέον, σύμφωνα με την ερμηνευτική ανακοίνωση, το αντικείμενο των δραστηριοτήτων μίας ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου πρέπει κατ' αρχήν να περιορίζεται στα αρχικώς συμφωνηθέντα, δεν επιτρέπεται δηλαδή να διευρυνθεί μελλοντικώς χωρίς νέα διαγωνιστική διαδικασία που θα ακολουθεί το κοινοτικό δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων. Αναγνωρίζεται, ωστόσο, ότι οι ΣΔΙΤ θεσμικού τύπου έχουν συνήθως μακρά χρονική διάρκεια και πρέπει επομένως οι εταίροι να έχουν το δικαίωμα να προβαίνουν σε τροποποιήσεις των όρων της αρχικής συμφωνίας, ώστε να προσαρμόζεται η λειτουργία της ΣΔΙΤ στις ιδιαίτερες συνθήκες του εκάστοτε οικονομικού, νομικού ή τεχνολογικού περιβάλλοντος. Η ερμηνευτική ανακοίνωση παρέχει οδηγίες σχετικά με τις προϋποθέσεις και την διαδικασία για την πραγματοποίηση αυτών των μεταβολών.

Το κείμενο της ερμηνευτικής ανακοίνωσης από τον ιστοχώρο της Επιτροπής των ΕΚ: http://ec.europa.eu/internal_market/publicprocurement/ppp_en.htm