Νέα δέσµη κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις στις ΥΓΟΣ

Μετά από εκτενείς δηµόσιες διαβουλεύσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέσπισε τελικά στις 20.12.2011 µία αναθεωρηµένη δέσµη κανόνων της ΕΕ, η οποία αντικαθιστά τη λεγόµενη δέσµη «Monti-Kroes» του Ιουλίου 2005 και αφορά στην αξιολόγηση των δηµόσιων αντισταθµίσεων για υπηρεσίες γενικού οικονοµικού συµφέροντος (ΥΓΟΣ). Η νέα δέσµη αποσαφηνίζει τις βασικές αρχές για τις αντισταθµίσεις στις ΥΓΟΣ και το πότε αυτές συνιστούν κρατική ενίσχυση, εισάγει µια διαφοροποιηµένη και αναλογική προσέγγιση µε απλοποιηµένους κανόνες για τις ΥΓΟΣ που είναι µικρής κλίµακας, τοπικές ή επιδιώκουν κοινωνικό σκοπό και παράλληλα λαµβάνει καλύτερα υπόψη τα ζητήµατα ανταγωνισµού στις υποθέσεις µείζονος σηµασίας.

Η νέα δέσµη περιλαµβάνει τέσσερα νοµοθετικά κείµενα, τρία εκ των οποίων εγκρίθηκαν από την Επιτροπή και τα οποία θα εφαρµόζονται από όλες τις αρχές (εθνικές, περιφερειακές, τοπικές) που χορηγούν αντιστάθµιση για την παροχή ΥΓΟΣ. Το τέταρτο κείµενο αφορά την πρόταση εκ µέρους της Επιτροπής ενός σχεδίου Κανονισµού για τις µικρής κλίµακας ΥΓΟΣ. Όλα τα κείµενα δηµοσιεύθηκαν στην Επίσηµη Εφηµερίδα ΕΕ στις 11.01.2012 και είναι τα εξής:

(α) Νέα Ανακοίνωση [ΕΕ 2012 C 8/4], η οποία αποσαφηνίζει τις βασικές έννοιες της κρατικής ενίσχυσης που είναι σχετικές µε τις ΥΓΟΣ, όπως οι έννοιες της επιχείρησης, της ΥΓΟΣ, της οικονοµικής δραστηριότητας, της σύγκλισης µεταξύ των διαδικασιών σύναψης δηµόσιων συµβάσεων και της απουσίας ενίσχυσης κ.λ.π.

(β) Αναθεωρηµένη Απόφαση [ΕΕ 2012 L 7/3], που αντικαθιστά την Απόφαση 2005/842/ΕΚ της Επιτροπής [ΕΕ 2005 L 312/67] και η οποία απαλλάσσει τα κράτη µέλη από την υποχρέωση να κοινοποιούν την αντιστάθµιση δηµόσιας υπηρεσίας για ορισµένες κατηγορίες ΥΓΟΣ στην Επιτροπή. Η εξαίρεση από την κοινοποίηση περιλαµβάνει, σε γενικά πλαίσια, τις αντισταθµίσεις για την παροχή ΥΓΟΣ από νοσοκοµεία, για την εξυπηρέτηση κοινωνικών αναγκών και για αεροπορικές και ακτοπλοϊκές συνδέσεις µε νησιά, καθώς και για αεροδρόµια και λιµάνια, µε µικρή επιβατική κίνηση. Οι υπηρεσίες αυτές απαλλάσσονται της κοινοποίησης ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού της αντιστάθµισης που έχουν λάβει. Αντίθετα, άλλες δραστηριότητες ΥΓΟΣ που δεν εµπίπτουν στις παραπάνω υπηρεσίες και οι οποίες δεν εντάσσονται στον τοµέα των µεταφορών µπορούν επίσης να τύχουν της απαλλαγής, υπό τον όρο ότι το ποσό της αντιστάθµισης δεν ξεπερνά τα 15 εκατ. ευρώ ετησίως.

(γ) Αναθεωρηµένο Πλαίσιο [ΕΕ 2012 C 8/15], το οποίο αντικαθιστά το µέχρι σήµερα ισχύον της 29ης Νοεµβρίου 2005 [ΕΕ 2005 C 297/4] και αναφέρεται στην αξιολόγηση αντισταθµίσεων σηµαντικού ποσού, οι οποίες δεν καλύπτονται από την προαναφερθείσα Απόφαση. Οι περιπτώσεις αυτές πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή και µπορούν να κηρυχθούν συµβατές, µόνον εφόσον πληρούν ορισµένα κριτήρια. Οι νέοι κανόνες εισάγουν, ειδικότερα, ακριβέστερη µεθοδολογία για τον καθορισµό του ποσού της αντιστάθµισης, την απαίτηση για τα κράτη µέλη να θεσπίσουν κίνητρα αποδοτικότητας στο πλαίσιο των µηχανισµών αντιστάθµισης, την απαίτηση συµµόρφωσης προς τους κανόνες της ΕΕ περί δηµοσίων συµβάσεων και την ίση µεταχείριση των παρόχων της ίδιας υπηρεσίας για τον καθορισµό της αντιστάθµισης. Επίσης, προβλέπεται ότι η Επιτροπή µπορεί να ζητήσει από τα κράτη µέλη να θεσπίσουν µέτρα για τον περιορισµό των αντιανταγωνιστικών επιπτώσεων ορισµένων αντισταθµίσεων µε ιδιαίτερα ισχυρή δυναµική στη στρέβλωση του ανταγωνισµού εντός της εσωτερικής αγοράς.

Ως ηµεροµηνία έναρξης της ισχύος της Απόφασης και του Πλαισίου ορίστηκε η 31.01.2012.

(δ) Τέλος, η Επιτροπή, στο πλαίσιο περιορισµού της γραφειοκρατίας για τις µικρής κλίµακας ΥΓΟΣ, εξέδωσε ένα σχέδιο Κανονισµού σχετικά µε τις ενισχύσεις ήσσονος σηµασίας για την παροχή υπηρεσιών γενικού οικονοµικού συµφέροντος, το οποίο εγκρίθηκε µε σχετική Ανακοίνωση της Επιτροπής [ΕΕ 2012 C 8/23]. Στο σχέδιο προτείνεται ο  καθορισµός ενός ελάχιστου ποσού αντιστάθµισης, κάτω από το οποίο το µέτρο θα θεωρείται ότι δεν περιλαµβάνει στοιχείο ενίσχυσης. Το ελάχιστο αυτό ποσό καθορίζεται, βάσει του σχεδίου του Κανονισµού, σε 500.000 ευρώ ανά τριετία. Το σχέδιο Κανονισµού de minimis τέθηκε σε διαβούλευση για περίοδο ενός µήνα από τη δηµοσίευση της Ανακοίνωσης της Επιτροπής  (11.01.2012) και αναµένεται να εγκριθεί την άνοιξη του 2012, µετά από τελικό γύρο διαβουλεύσεων.

Η νέα νοµοθετική δέσµη ΥΓΟΣ (τα τρία ήδη υιοθετηθέντα κείµενα και το σχέδιο του Κανονισµού de minimis) έχει αναρτηθεί στη διεύθυνση:

http://ec.europa.eu/competition/state_aid/legislation/sgei.html