Έγκριση του ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής µελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων

Η χωροθέτηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ στην Ελλάδα έχει αντιµετωπισθεί σχεδόν αποκλειστικά στο πλαίσιο των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης των σχετικών έργων. Η διαδικασία αυτή, αν και επιτρέπει την εκτίµηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον στο επίπεδο κάθε συγκεκριµένης εγκατάστασης, παρόλα αυτά δεν µπορεί, λόγω του εξατοµικευµένου χαρακτήρα της, να απαντήσει στην ανάγκη καθιέρωσης γενικών κριτηρίων χωροθέτησης έργων ΑΠΕ. Συγκεκριµένα, δεν περιλαµβάνει κριτήρια, τα οποία διασφαλίζουν ένα κοινό πλαίσιο χωρικής οργάνωσης των συγκεκριµένων δραστηριοτήτων ανάλογα µε τη φυσιογνωµία και τις χωροταξικές ιδιαιτερότητες των επιµέρους ενοτήτων του ελληνικού χώρου, τις επιµέρους κατηγορίες έργων ΑΠΕ και τις ειδικές ανάγκες ανάπτυξης, προστασίας ή διαφύλαξης, που απαντώνται σε συγκεκριµένες περιοχές και σε ευπαθή οικοσυστήµατα της χώρας.

Για την επίτευξη των ανωτέρω στόχων, τους οποίους έχει αναλάβει η Ελλάδα σε διεθνές και κοινοτικό επίπεδο, εκδόθηκε η ΥΑ 49828/12.11.2008 [ΦΕΚ Β' 2464/03.12.2008], µεριµνώντας, µεταξύ άλλων, τόσο για την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησής των εγκαταστάσεων ΑΠΕ όσο και για την προσαρµογή του κανονιστικού πλαισίου εγκατάστασης τους προς τις εθνικές νοµοθετικές και κανονιστικές διατάξεις, που αφορούν στο χωροταξικό σχεδιασµό και τις χρήσεις γης.  Κρίσιµο από την άποψη αυτή αποδεικνύεται το ζήτηµα της χωροθέτησης των έργων ΑΠΕ και τούτο διότι αν και µπορούν να χαρακτηρισθούν, κατ' αρχήν, ως δραστηριότητες φιλικές προς το περιβάλλον, εν τούτοις δεν στερούνται παντελώς επιπτώσεων σε αυτό. Οι επιπτώσεις αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα µε το είδος της εκάστοτε χρησιµοποιούµενης τεχνολογίας ΑΠΕ (αιολική, υδροηλεκτρική, γεωθερµική, ηλιακή ενέργεια κλπ), ενώ µπορεί να εκτείνονται τόσο στο ανθρωπογενές (πόλεις, οικισµούς και εν γένει οικιστικές περιοχές) όσο και στο φυσικό περιβάλλον (τοπίο, χλωρίδα και πανίδα, κλπ.) των περιοχών εγκατάστασης, καθώς και στις γειτνιάζουσες παραγωγικές δραστηριότητες (τουρισµό, γεωργία κλπ). Δεν υπάγονται στο νέο κανονιστικό πλαίσιο τα µεγάλα υδροηλεκτρικά έργα, η εγκατάσταση σταθερών φωτοβολταϊκών συστηµάτων στις στέγες κτιρίων και σε ακάλυπτους χώρους οικοπέδων, καθώς και η εγκατάσταση υβριδικών σταθµών ΑΠΕ (άρθρο 3).

Σηµαντικό στοιχείο είναι η καθιέρωση περιοχών αιολικής προτεραιότητας (ΠΑΠ), οι οποίες διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήµατα για την εγκατάσταση αιολικών σταθµών, ενώ ταυτόχρονα προσφέρονται από άποψη επίτευξης των χωροταξικών στόχων. Το µέγιστο επιτρεπόµενο ποσοστό κάλυψης εδαφών από αιολικές εγκαταστάσεις στους πρωτοβάθµιους ΟΤΑ, που εµπίπτουν σε ΠΑΠ της ηπειρωτικής χώρας, δεν µπορεί να υπερβαίνει το 8% της έκτασης ανά ΟΤΑ (1,05 τυπικές ανεµογεννήτριες / 1000 στρέµµατα) (άρθρο 7, παρ. 1. σηµείο α).Η αντίστοιχη µέγιστη κάλυψη σε νησιωτικό χώρο δεν µπορεί να υπερβαίνει το 4% ανά ΟΤΑ (άρθρο 8, παρ. 1). Το ανωτέρω ποσοστό κάλυψης µπορεί να αυξάνεται έως και 30% ανά πρωτοβάθµιο ΟΤΑ ύστερα από σύµφωνη γνώµη του οικείου Δηµοτικού ή Κοινοτικού Συµβουλίου, η οποία παρέχεται για όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των σχετικών εγκαταστάσεων και, σε κάθε περίπτωση, για χρονικό διάστηµα τουλάχιστον ίσο µε το χρόνο ισχύος των σχετικών αδειών παραγωγής (25 έτη).

Επίσης, καθορίζονται ειδικά κριτήρια χωροθέτησης για τις εγκαταστάσεις ηλιακής και γεωθερµικής ενέργειας, καθώς και τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από βιοµάζα ή βιοαέριο. Τέλος, υπάρχει πρόβλεψη για τους όρους εγκατάστασης νέων µορφών ΑΠΕ, όπως η κυµατική ενέργεια, οι οποίες είναι πιθανό να προκύψουν µελλοντικά.