Νέες Κατευθυντήριες Γραμμές της Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα του περιβάλλοντος και της ενέργειας

Στις 09.04.2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε νέες Κατευθυντήριες Γραμμές σχετικά με την κρατική χρηματοδότηση για έργα στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος και της ενέργειας, οι οποίες θα αντικαταστήσουν από την 01.07.2014 τις προηγούμενες Κατευθυντήριες Γραμμές για το περιβάλλον του 2008 (ΕΕ 2008 C 82/1). Στις νέες Κατευθυντήριες Γραμμές απλοποιούνται τα κριτήρια αξιολόγησης των διαφόρων κατηγοριών ενισχύσεων, που καλύπτονται ήδη από τις υφιστάμενες Κατευθυντήριες Γραμμές του 2008, όπως οι ενισχύσεις για ενεργειακή απόδοση και για συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ εισάγονται και νέες κατηγορίες ενισχύσεων για τον κλάδο της ενέργειας.

Βασικά χαρακτηριστικά των νέων Κατευθυντηρίων Γραμμών είναι :

• Σταδιακή εισαγωγή μηχανισμών που βασίζονται στη λογική της αγοράς: Ορισμένες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχουν φτάσει σε ένα στάδιο ωριμότητας που απαιτείται για την ένταξή τους στην αγορά. Για να επιτευχθεί η αποτελεσματικότητα του κόστους και ο περιορισμός των στρεβλώσεων, οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές προβλέπουν τη σταδιακή εισαγωγή ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών για τη χορήγηση δημόσιας χρηματοδότησης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενώ προσφέρουν στα κράτη μέλη ευελιξία, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι συνθήκες που ισχύουν σε κάθε κράτος μέλος. Μια πιλοτική φάση το 2015 και το 2016 θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να δοκιμάσουν ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών σε ένα μικρό ποσοστό της δυναμικότητας που διαθέτουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Οι Κατευθυντήριες Γραμμές προβλέπουν επίσης τη σταδιακή αντικατάσταση των τιμολογίων τροφοδότησης (feed-in tariffs) από τις πριμοδοτήσεις, οι οποίες επιβάλλουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να λειτουργούν με τους όρους της αγοράς. Σημειώνεται, πάντως, ότι οι κανόνες αυτοί δεν επηρεάζουν τα συστήματα που ήδη υπάρχουν και είχαν εγκριθεί βάσει των ισχυόντων κανόνων.
• Προώθηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας: Τα τέλη που επιβάλλονται για τη χρηματοδότηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελούν ένα αυξανόμενο ποσοστό των ενεργειακών δαπανών για τη βιομηχανία, αποτελούν δε ένα πολύ μεγάλο οικονομικό βάρος για ορισμένες ενεργοβόρες εταιρείες που εκτίθενται σε έντονο διεθνή ανταγωνισμό. Για να διαφυλαχθεί η ανταγωνιστικότητα αυτών των επιχειρήσεων, οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές επιτρέπουν τη μείωση των χρεώσεων που επιβάλλονται σε επιχειρήσεις ορισμένων κλάδων για τη στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι οι κλάδοι κατασκευής των χημικών, του χαρτιού, των κεραμικών ή των μετάλλων. Επίσης, τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν την επιβάρυνση των ιδιαίτερα ενεργοβόρων επιχειρήσεων και σε άλλους τομείς
• Στήριξη των διασυνοριακών ενεργειακών υποδομών για την προώθηση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς Ενέργειας: Οι νέες Κατευθυντήριες Γραμμές περιλαμβάνουν κριτήρια για τη χρηματοδότηση των ενεργειακών υποδομών, με έμφαση σε προγράμματα που βελτιώνουν τις διασυνοριακές ροές ενέργειας και την προώθηση των υποδομών στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ευρώπης.
• Μία άλλη νέα κατηγορία ενίσχυσης αφορά την εξασφάλιση επαρκούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, όταν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ανεπαρκούς δυναμικότητας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα κράτη μέλη, μέσω του λεγόμενου «μηχανισμού δυναμικότητας», θα ενθαρρύνουν τους παραγωγούς για την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων παραγωγής ή θα τους αποτρέπουν από το κλείσιμο υφιστάμενων εγκαταστάσεων ή ακόμη θα ανταμείβουν τους καταναλωτές που μειώνουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής.

Τέλος, υπενθυμίζεται ότι, εκτός από τις παρούσες Κατευθυντήριες Γραμμές, ενισχύσεις για το περιβάλλον και την ενέργεια θα συμπεριληφθούν και στον νέο Γενικό Κανονισμό Απαλλαγής κατά Κατηγορία (ΓΑΚ), γεγονός που θα καταστήσει ευκολότερη και ταχύτερη για τις δημόσιες αρχές την εφαρμογή των σχετικών μέτρων, διότι δεν θα χρειάζεται να λάβουν προηγουμένως έγκριση από την Επιτροπή.

Οι Κατευθυντήριες Γραμμές, που θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2020, είναι διαθέσιμες στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση:

http://ec.europa.eu/competition/sectors/energy/legislation_en.html